پوست

◊ از خستگی زیاد، کم خوابی ، استرس و عصبانیت بپرهیزید.
◊ از اخم کردن ، انداختن چین و چروک و کشیدن پوست صورت خودداری کنید. کوشش کنید هنگام حرف زدن و فکر کردن به عضلات صورت فشار نیاورید. مثلاً اگر هنگام نگرانی ، هیجان ، تفکر و ... عضلات چهره را به شکل خاصی تغییر داده‏اید ، به محض آن که متوجه شدید ، وضع عادی به صورت خود بدهید.
◊ آشامیدن 8-5 لیوان آب در طول روز باعث شفاف شدن پوست شده ، سموم را از بدن دفع می‏کند.
◊ از مواد غذایی سرشار از ویتامین ، غذاهای کم چرب و تازه استفاده کنید و مصرف میوه ، سبزی و لبنیات را فراموش نکنید.
◊ افزایش و کاهش متناوب وزن ، اثر نامطلوبی بر پوست خواهد داشت، بنابراین مراقب وزن خود باشید.
◊ از لوازم آرایشی کمتر استفاده کنید. مواد آرایشی مانع از فعالیتهای طبیعی پوست شده آن را رنجور و بیمار می‏کند.
◊ پوست را همیشه تمیز و آزاد ( بدون آرایش) بگذارید تا زنده و سالم بماند.
◊ اشعه ماوراء بنفش نور خورشید، موثرترین عامل در ایجاد پیری و لک‏های پوستی است. هرگز بدون استفاده از کرم‏های ضد آفتاب متناسب با نوع پوست خود و با SPF ( ضریب محافظت در برابر آفتاب ) بالای 15 در معرض تابش نور آفتاب قرار نگیرید، زیرا باعث ایجاد مشکلات پوستی از جمله خشکی پوست ، سوختگی و سرطان پوست می‏شود.
◊ هر نوع ضدآفتاب با هر SPF یا عیاری بیشتر از سه ساعت روی پوست موثر نیست و باید بعد از 3 ساعت مجدداً استفاده شود.
◊ بیشترین مقدار اشعه خورشید در فاصله زمانی 10 صبح تا 3 بعدازظهر به زمین می‏رسد. بهتر است در این فاصله زمانی از قرار گرفتن مستقیم در برابر اشعه آفتاب خودداری کنید.
◊ همواره آگاه باشید که حتی قوی ترین ضد آفتاب‏ها هم نمی‏تواند شما را به طور کامل از تشعشات مضر نور خورشید محافظت نماید بنابراین استفاده از پوشش‏هایی مانند کلاه ، لباسهای آستین دار و دستکش به حفاظت بیشتر شما کمک می‏کند.
◊ اگر از داشتن پوستی چرب رنج می‏برید هرگز بدون مشورت با پزشک یا متخصص پوست از هر صابونی برای شستن صورت خود استفاده نکنید زیرا صابون‏هایی که مواد قلیایی بالایی دارند می‏توانند سبب آسیب شدید پوستی شوند.
◊ گرد و غبار و دودی که در پایان روز روی پوست می‏نشیند را هر شب با کمک مواد پاک کننده توصیه شده کاملاً تمیز کرده ، به وسیله یک کرم مرطوب کننده مناسب لطافت را به پوست خود برگردانید.
◊ در صورت بروز هرگونه تغییر در شکل و قوام پوست و خال‏های پوستی ، بلافاصله به متخصص پوست مراجعه کنید.
◊ اگر سن شما به مرز 30 سالگی نزدیک می‏شود، برای جلوگیری از پیدایش تغییرات سنی غیرقابل برگشت، حتماً از کرم‏های مناسب و حافظ قوام پوست صورت و دور چشم و لب استفاده کنید.
◊ فقط از محصولات آرایشی _ بهداشتی شناخته شده و معتبر استفاده کنید و به هنگام مصرف فرآورده‏های بهداشتی _ آرایشی، با پوست خود به ملایمت رفتار کنید ، به خصوص پوست منطقه چشم که آسیب پذیر است.
◊ در صورتی که در هنگام مصرف فرآورده‏ای ، پوست دچار حساسیت و خارش می‏شود، مصرف آن را متوقف نموده، فرآورده ملایم‏تری ( با توصیه پزشک) استفاه نمایید.
◊ هرگز بدون شستن آرایش صورت به رختخواب نروید، زیرا خوابیدن با صورت آرایش کرده، علاوه بر فشار بر پوست و پیری زودرس سبب پف آلود نمودن پوست صورت در صبح روز بعد نیز می‏شود.
◊ بعد از تعریق و انجام فعالیت‏های ورزشی حتماً استحمام کنید، تا چربی، مواد سمی و دفعی ناشی از تعریق پوست شسته شوند و سپس از یک مرطوب کننده مناسب برای بازگرداندن رطوبت به پوست استفاده کنید، در صورتی که پوست شما خشک است، بهتر است از کرم‏های چرب کننده نیز استفاده نمایید.
◊ برای انجام اعمال جراحی و زیبایی، به پزشک متخصص مراجعه کنید و از مراجعه به افراد غیر متخصص بپرهیزید زیرا برخی عوارض دست کاری‏های نابجای پوست غیرقابل درمان است.

بهداشت ورزشکار

1. نظافت بدن- معمولاً بدنبال هر فعالیت ورزشی که با صرف انرژی فراوان همراه است بدن عرق می‌کند. همین نکته استحمام به موقع ورزشکاران را ضروری می‌سازد.
2. بهتر است لباسهای زیر که مستقیماً با بدن تماس دارند از جنس پنبه و سفید رنگ باشند و تا حد امکان از لباسهای رنگی و دارای الیاف مصنوعی به عنوان لباس زیر استفاده نشود. لباسهای زیر را باید زود به زود عوض کرد.
3. به هنگام ورزش باید از لباس کم و مناسب و کفش فاقد پاشنه بلند استفاده نمود.
4. ورزش حتی الامکان باید در هوای آزاد صورت گیرد.
5. استفاده کافی از ظرفیت تنفسی یعنی تنفس عمیق و کافی ضروری است برای این عمل نیز باز بودن و پاکیزه بودن مجاری تنفسی فوقانی لازم است.
6. در فصل گرما ورزش ملایم‌تر و در فصل سرما ورزش بیشتر و شدیدتر مناسب است.
7. از فعالیتهای ورزشی سنگین بطور ناگهانی باید اجتناب نمود. توصیه می‌شود فعالیتهای ورزشی را از مقدار کم و نسبتاً سبک شروع نموده و بتدریج مقدار و شدت آنرا افزایش دهید.
8. ورزش کردن بی‌مقدمه و با شکم گرسنه صلاح نیست همچنین ورزش به فاصله کمتر از 2 ساعت پس از صرف غذا نباید صورت گیرد.
9. نوع ورزش را باید به تناسب سن و جنس انتخاب کرد.
10. ورزش نباید بعد از یک فعالیت جسمی یا فکری سنگین صورت گیرد.
11. بعد از ورزش در حالیکه بدن عرق دارد نباید در معرض جریان هوا قرار گیرید.
12. ورزشکار باید مایعات کافی حتی به هنگام ورزش دریافت کند.
13. نوشیدن آب و مایعات بسیار سرد در شرایطی که بدن به شدت در حال فعالیت است صحیح نمی‌باشد.

منبع: اصفهانی، محمد مهدی. آیین تندرستی. چاپ ششم. انتشارات تندیس. 1385

بهداشت شنا

شنا یکی از پرطرفدارترین ورزش‏ها در میان مردم است به طوری که در فصل تابستان هر ساله میلیون‏ها نفر از مردم برای داشتن تفریحات آبی و پرکردن اوقات فراغت خود به مکانهایی از قبیل : استخرهای شنا ، پارک‏های آبی، حوضچه‏های آبگرم، برکه‏ها، رودخانه ها و ... می‏روند.
در طی قرون گذشته استفاده از سیستم‏های مدرن ضدعفونی در استخرها و بهسازی محیط دریاچه‏ها ، رودخانه‏ها و اقیانوسها سبب بهبود کیفیت این محیط‏ها شده است ولی با این وجود در طی دهه گذشته آمار شیوع بیماری‏های ناشی از شنا به دلایل مختلفی چون : ازدیاد جمعیت، افزایش علاقه مردم به شنا، آلودگی‏های زیست محیطی ، آلودگی هوا، استفاده بی رویه از کرم ها و لوازم بهداشتی _ آرایشی، بی توجهی به نظافت شخصی، سهل انگاری برخی مسئولین مراکز تفریحی _ ورزشی در رعایت نکات بهداشتی و ... افزایش داشته است.
? بیماری‏های ناشی از تفریحات آبی
بیماری‏های ناشی از تفریحات آبی ، بیماری‏هایی هستند که از راههای فرو بردن، استنشاق یا تماس با آبهای آلوده استخرهای شنا، چشمه‏های آب معدنی ، رودخانه‏ها و ... شیوع پیدا می‏کنند.
اسهال معمول‏ترین بیماری ناشی از تفریحات آبی است که گزارش شده است. اسهال بیماری است که می تواند توسط میکروبهایی از قبیل کریپتوسپوریدیوم* ، ژیاردیا ، شیگلا و Ecoli ایجاد شود.
مدفوع افراد مبتلا به بیماری اسهال ، محتوی میلیون ها میکروب است. بنابراین شنا کردن در هنگام ابتلا به بیماری اسهال به سهولت می‏تواند آب استخرها را آلوده کند.
سایر بیماریها از قبیل بیماریهای چشم، گوش و حلق و بینی، پوست ( به ویژه انواع قارچ‏ها و حساسیت‏های پوستی که بیشتر از سایر امراض در استخرها ، شناگران را تهدید می‏‏نماید) و عفونت‏های تنفسی، از طریق میکروبهایی ایجاد می‏شوند که به طور طبیعی در محیط ( آب و خاک ) زیست می‏کنند چنانچه گندزدایی ( ضدعفونی) در یک سطح قابل قبول حفظ نشود، این میکروبها می‏توانند در تمام نقاط افزایش پیدا کرده و هنگامی که شناگران در تماس با آب آلوده باشند سبب بروز بیماری می‏شوند.
به منظور از بین بردن بعضی از میکروبها از قبیل کریپتوسپوریدیوم که حتی در شرایط گندزدایی دقیق و صحیح استخر، برای روزها زنده می‏مانند ، لازم است کلرینه طولانی مدت انجام شود.
این مطلب بیان‏گر این نکته است که بدون کمک و همکاری شناگران حتی در استخرهای خوب حفاظت شده بیماری می‏تواند شیوع پیدا کند.
? چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به بیماری‏های ناشی از تفریحات آبی هستند؟
کودکان، زنان باردار و افرادی که دچار نقص در سیستم ایمنی بدن هستند. ( افراد مبتلا به ایدز ، افرادی دارای پیوند عضو، افراد تحت شیمی درمانی) ، چنانچه دچار عفونت شوند رنج بیشتری از یک بیماری جدی خواهند برد.
? راههای پیشگیری و کنترل
براساس نظر متخصصان مرکز بهداشت و کنترل بیماریها (CDC) استفاده از ضدعفونی کننده‏های مناسب و نگهداری کلر آب در حد استاندارد ، تعویض مکرر آب استخرها توسط مسئولین مراکز تفریحی _ ورزشی و رعایت بهداشت فردی توسط شناگرها از مهم ترین راههای کنترل و پیشگیری از گسترش بیماری‏های ناشی از شنا است.
? شما می‏توانید با رعایت چند نکته از این ورزش مفرح لذت ببرید:
◊ استخرهای خلوت و مطمئن را برای شنا برگزینید.
◊ از تماس پوست چرب ناشی از مصرف لوازم آرایشی یا کرم های مورد استفاده ویژه این فصل با آب استخر که حاوی کلر است جداً بپرهیزید چرا که این مساله باعث ایجاد حساسیت پوستی می شود.
◊ دوش گرفتن پیش از ورود به استخر، سونا یا جکوزی بهترین و آسان ترین شیوه کاهش و جلوگیری از آلودگی آب استخر است. بنابراین پیش از ورود به استخر، سونا، جکوزی و ... دوش بگیرید.
◊ از کلاه و عینک شنا استفاده کنید تا از آسیب به چشم و موها جلوگیری شود.
◊ برای پیشگیری از سرطان پوست از کرم های ضدآفتاب مناسب استفاده نمایید.
◊ فقط از لوازم شخصی استفاده کنید.
◊ پس از خروج از استخر و پیش از پوشیدن لباس ، حتماً دوش گرفته و بدن و سر را با صابون و شامپو بشویید تا کلر روی پوست بدن و موها باقی نماند.
◊ اگر به بیماری پوستی ، ناراحتی گوش و ... دچار هستید به هیچ وجه به استخر نروید تا بیماری شما به دیگران منتقل نشده و روند بهبودی شما نیز کند نشود.
◊ برای پیشگیری از گسترش بیماری‏های عفونی در صورت داشتن تب یا یک بیماری عفونی جدی مانند علایم اسهال، سرماخوردگی و .. باید از فعالیتهای ورزشی جمعی به ویژه شنا در استخرها خودداری کنید.

« تهیه و تنظیم : میترا شادمان »

نخ دندان

استفاده از نخ دندان، بخش ضروری و مهمی در امر تمیز کردن دندانها و شیارهای لثه‏ای بشمار می‏آید، زیرا پلاک میکروبی را بطور موثری از سطوح بین دندانی و لثه‏ها بر می‏دارد. اغلب بیماریهای پریودنتال از این نواحی آغاز می‏شوند.
اگر نخ کشیدن برای شما مشکل است، می‏توانید از انواع نخ نگاهدارنده، جهت این امر استفاده نمود.
◊ جهت نخ کشیدن دندانها، حتماً می‏بایست از نخ مخصوص دندان استفاده کرد و از بکار بردن نخ‏های دیگر از قبیل نخ قرقره و ... اجتناب نمایید.
? روش صحیح استفاده از نخ دندان
1) حدود 20-15 سانتی متر از نخ مخصوص تمیز کردن دندان را بریده و آن را بدور انگشتان میانی هر دو دست خود بپیچانید. طوری که حدود 3-2 سانتی متر از نخ دندان بین انگشتان شصت و اشاره باقی بماند. از انگشتان شصت به طور مستقیم جهت نخ کشیدن بین دندانهای بالا استفاده نمایید.
2) قسمتی از نخ را به طول 3-2 سانتی متر، محکم بین انگشتان خود بگیرید و جهت هدایت نخ از بین سطوح تماس دندانهای پایین از انگشتان اشاره دست استفاده کنید.
3) به آرامی نخ را بین دندانها با استفاده از حرکات زیگ زاگی هدایت نمایید. هرگز نخ را با فشار و با یک ضربه بین دندانهای خود وارد نکنید چون این عمل موجب پاره شدن نخ، صدمه به لثه و خونریزی از لثه می‏شود. نخ دندان را در اطراف هر ناحیه از دندان به سطح آن منطبق نمایید.
4) نخ دندان را در مقابل سطح دندان و نیز در زیر خط لثه‏ای، به سمت بالا و پایین حرکت دهید. هر دندان را با یک سمت تمیز نخ دندان نخ بکشید.

مسواک زدن

◊ بعد از هر وعده غذایی، دندانهای خود را مسواک بزنید.
◊ حتی الامکان سعی کنید، مسواکی را انتخاب نمایید که دارای موهای نایلونی و نسبتاً نرم تا متوسط بوده و سطح مقطع موی آن گرد باشد تا باعث سایش کمتر دندانها شده و به لثه‏ ها نیز آسیبی نرساند.
◊ سر مسواک حتی المقدور کوچک و زاویه دار باشد تا بتواند سطوح منحنی دندانها را تمیز کند.
◊ بخاطر داشته باشید که روش مسواک زدن اهمیت بیشتری نسبت به استفاده یا عدم استفاده از خمیر دندان دارد خمیر دندان به تنهایی سطوح دندانی را تمیز نمی‏کند، بلکه این عمل مکانیکی خود مسواک است که موجب تمیز کردن دندانها می‏شود.
◊ مسواک خود را هر 3 تا 4 ماه تعویض نمایید. محققان ثابت کرده‏اند که هزاران میکروب می‏توانند بر روی موهای مسواک و دسته آن رشد کنند، البته بیشتر آنها بی‏ضرر بوده ولی برخی از آنها می‏توانند حتی موجب سرماخوردگی و آنفلولانزا شده و نیز برخی بصورت ویروسهای هرپس بوده که می‏توانند موجب تبخال شوند برخی باکتریهای موجود در آن توانایی ایجاد عفونتهای پریودنتال را دارند، در ضمن کهنه شدن مسواک و استفاده مستمر از آن، باعث فرسودگی و تخریب موهای مسواک شده و کارایی آن را در برداشتن پلاک میکروبی کاهش می‏دهد.
? طریقه صحیح مسواک زدن :
1) موهای مسواک را در امتداد خط لثه با زاویه 45 قرار دهید. موهای مسواک باید هم با سطح دندانها و هم خط لثه تماس داشته باشد.
2) به آرامی و نرمی سطح خارجی دندانها را بصورت هر 3-2 دندان با استفاده از حرکاتی لرزشی، چرخشی و عقب و جلو مسواک نمایید. سپس مسواک را به گروه بعدی دندانها ( گروه 3-2 دندانی) حرکت داده و این عمل را تکرار کنید.
3) زاویه 45 درجه موهای مسواک را در حالیکه در تماس با سطح دندانها و خط لثه‏ای است‏، حفظ کرده و به آرامی با استفاده از حرکت چرخشی ، عقب و جلو همه سطوح داخلی دندانها را نیز مسواک نمایید.
4) مسواک را به حالت عمودی در پشت دندانهای جلو قرار دهید. حرکات و ضربات متعددی به سمت بالا و پایین با استفاده از نیمه فوقانی مسواک اعمال نمایید.
5) مسواک را در مقابل سطوح جونده دندانها در تماس با آنها قرار دهید و حرکتی به آرامی به سمت جلو و عقب اعمال نمایید. سطح زبان را نیز از عقب به جلو مسواک کنید تا باکتری‏های ایجاد کننده بوی بد دهان از سطح آن پاک شود.

تهیه و تنظیم: میترا کیانوش
زیر نظر : دکتر شکوفه شهرابی ، دندانپزشک

دندان مصنوعی

1) دندان مصنوعی جدید در دهان شما پر حجم و عجیب جلوه خواهد کرد و احساس خواهید کرد که دهان و گونه شما پر شده است مدت زمانی لازم است تا به آن عادت کنید.
2) هرگز سعی نکنید گیر دندان مصنوعی خود را با تکان دادن زبان و لبها امتحان کنید چون حتماً لق خواهد شد.
3) امکان دارد روزهای اول استفاده از پروتز، ترشح بزاق در دهان زیاد باشد اما این مشکل بعداً رفع خواهد شد.
4) صحبت کردن با پروتز جدید احتیاج به تمرین دارد با ایستادن جلوی آیینه می‏توانید کلماتی را که برای تلفظ مشکل است مرتب تکرار نمایید و یا روزانه به مدت 20 دقیقه با صدای بلند متنی را بخوانید.
5) غذا خوردن با دندان مصنوعی را با غذاهای نرم و لقمه های کوچک شروع کنید.
6) سعی کنید لقمه غذا را با دو طرف دهان بجوید. 6 تا 8 هفته وقت لازم است تا غذا خوردن شما حالت عادی پیدا کند.
7) هرگز سعی نکنید جهت نشاندن پروتز در جای خود و امتحان پروتز از جویدن غذا و اجسام سفت مثل نخود و ... کمک بگیرید.
8) پروتز شما احتیاج به تمیز کردن دارد. حتماً بعد از هر وعده غذا باید آنها را از دهان بیرون آورده و زیر آب شستشو دهید تا مواد غذایی پاک شود.
9) جهت شستن پروتز از آب سرد و یا آب ولرم استفاده کرده و از تمیز کردن توسط آب گرم جداً خودداری نمایید چون باعث تغییر دست دندان شما می‏شود.
10) هر شب برای شست و شوی پروتز از آب و صابون، مخصوصاً شوینده کم اسانس مثل مایع ظرفشویی استفاده کنید و بعد آن را زیر آب روان خوب بشویید تا اثرات مواد شوینده کاملاً از بین برود.
11) هرگز از خمیردندانهای معمولی جهت تمیز کردن پروتز استفاده نکنید.
12) برای تمیز کردن پروتزهای خود از مسواک نرم یا مسواکهای مخصوص پروتز استفاده نمایید و از بکار بردن مسواک‏های زبر خودداری نمایید.
13) هر شب قبل از خواب و بعد از خارج کردن پروتزها از دهان، مخاط دهان را با مسواک نرم یا پارچه نرم و مرطوب خوب تمیز نموده و ماساژ دهید.
14) در صورت جمع شدن رنگدانه یا جرم گرفتن دست دندان، پروتز خود را در محلول شوینده زیر به مدت 6 تا 8 ساعت قرار داده سپس آنرا با آب و صابون خوب بشویید تا رسوبات موجود در سطوح پروتز شما کاملاً تمیز گردد. در نهایت با یک دهان شویه که از داروخانه می‏توانید تهیه نمائید، پروتز خود را بشوئید.
محلول شستشوی پروتز: یک قاشق غذاخوری ماده تمیز کننده خانگی (وایتکس) در یک لیوان آب معمولی.
15) فقط روز اول پس از تحویل پروتز حتماً آن را در تمام طول شبانه روز به جزء هنگام تمیز کردن در دهان قرار دهید. این کار سبب می‏شود که به پروتز خود سریعتر عادت کنید.
16) بعد از روز اول حتماً باید شبها پس از شستشوی دست دندان آنرا درون یک ظرف آب قرار دهید و به هیچ وجه شبها موقع خواب از دست دندان استفاده نکنید.
17) در صورت هرگونه زدگی توسط پروتز و برای حذف ناحیه زخمی در دهان از پنبه یا مواد مشابه در زیر دست دندان استفاده نکنید و حتماً به دندانپزشک مراجعه کنید.
18) اگر پروتز شما دچار شکستگی یا ترک خوردگی شد، خود اقدام به تعمیر آن نکنید چون باعث افزایش خرابی و غیرقابل استفاده شدن پروتز می‏گردد. حتماً به دندانپزشک مراجعه کنید.
19) در صورتیکه دست دندانتان گیر نداشت و یا گیرخود را بعد از مدتی استفاده از دست داد به دندانپزشک مراجعه کنید و به هیچ وجه از چسبها و آسترهایی که در تلویزیون و مجلات و غیره تبلیغ می‏شود استفاده نکنید.
20) اولین مراجعه شما به دندانپزشک 24 ساعت پس از تحویل پروتز می‏باشد و این امر جهت رفع زدگی ها و اشکالات احتمالی در دست دندان می‏باشد و دومین ملاقات 48 ساعت پس از اولین ملاقات با دندانپزشک می‏باشد. در صورت رضایت از پروتز، دو هفته بعد جهت کنترل به دندانپزشک مراجعه کنید.
21) هر شش ماه یکبار جهت معاینه پروتز و بافتهای دهان به دندانپزشک مراجعه نمایید.
تهیه و تنظیم : دکتر شکوفه شهرابی ، دندانپزشک